Factsheet geluid

Stichting Rust bij de Kust is een samenwerkingsverband van organisaties die de gemiddeld 260 dagen geluidsoverlast van het circuit Zandvoort wil terugbrengen.

• In 2022 produceerde het circuit 256 dagen lawaai. Dat was te horen in een groot gebied in de richting van de wind. Met name in de gemeenten Bloemendaal, Haarlem, Heemstede en de natuurgebieden van Zuid-Kennemerland. Uit deze gemeenten kwamen ook de meeste meldingen geluidsoverlast circuit.
  
  
• Het circuit wordt steeds intensiever gebruikt. Sinds de overname in 2016 door de huidige eigenaren zijn de activiteiten flink opgevoerd.
  
  
• Circuit Zandvoort wordt behalve voor racewedstrijden ook gebruikt door verschillende bedrijven en clubs die de baan gebruiken voor bijvoorbeeld een racecursus, personeelsuitje of merkendag. Hierdoor wordt het hele jaar rond herrie geproduceerd. Op dit soort dagen is er (vrijwel) geen publiek. Voor het circuit zijn deze verhuurdagen belangrijke inkomsten, maar ten koste van de rust en het plezier van de mensen in de omgeving die er wonen of recreëren in de duinen. Het racegeluid dringt ook door in de stiltegebieden waar twee van de drie dagen het geluid van uitlaten de natuur verstoort.
  
  
• Er mag volgens de geldende vergunning 337 dagen per jaar geracet worden op het circuit. In de overwegingen bij de vergunning wordt heel duidelijk gemaakt dat de grenswaarden geluid zo zijn gekozen dat het circuit ongestoord zijn gang kan gaan. In de toelichtende tekst staat op allerlei punten dat de grenswaarde niet lager kan worden gekozen omdat anders het circuit gehinderd zou worden in zijn bedrijfsvoering. Daar staan curieuze dingen bij. Bijvoorbeeld dat het op de UBO-dagen voldoende is als mensen in hun woning met alle ramen dicht elkaar op drie meter afstand kunnen verstaan.
  
  
• Het vergunde maximale geluidsplafond van 55dB voor circuit Zandvoort betreft een gemiddelde voor de hele dag waardoor geluidspieken van > 55dB gecompenseerd worden door stille uren waarop er niet geracet wordt en op deze manier ‘uitgesmeerd’ en dus gelegitimeerd worden. Let wel: boven de 50 dB kan de waarneming van geluid al snel omslaan van aangenaam naar hinderlijk of storend, omdat elke 3 dB meer als een flinke intensivering (bijna een verdubbeling) van het geluid wordt ervaren. Al vanaf 80 dB kan gehoorschade optreden.
  
  
• Op 110 dagen per jaar is het toegestaan dat een bepaalde piekbelasting kortdurend wordt overschreden, de zogenaamde 5 minuten Leq. Geluidspieken tot 85 dB van maximaal vijf minuten zijn daarbij toegestaan als daarmee het dagge- middelde van het geluidsmaximum van 55dB niet overschreden wordt.
  
  
• Of de geluidsnormen (max. 55 dB gemiddeld aan de gevel van woonhuizen, over de hele dag) niet overschreden worden, wordt op (slechts) één vast punt daadwerkelijk gemeten. Het circuit beheert zelf de geluidsmeter. Deze wordt technisch onderhouden door het adviesbureau Peutz. Het aantal dB op de andere ‘meetpunten’ rond het circuit wordt vastgesteld met een berekening (!) waarbij wordt gewerkt met een vaste correctiefactor van 26 dB op basis van een (inmiddels achterhaald) voorschrift uit 1987 toen er nog geen moderne, gedigitaliseerde geluidmeetmethoden bestonden. Op het circuit zelf is zodoende sprake van een geluidsplafond van 81dB op niet-UBO dagen.
  
  
• In de uitspraak van de Raad van State uit 2011 is bepaald dat het aantal UBO dagen (dagen met Uitzonderlijke Bedrijfs Omstandigheden) met zeven uitgebreid mocht worden naar twaalf. Met deze uitbreiding van de vergunning, waar- door meer geluid geproduceerd mag worden dan de algemene norm, is voor het circuit de weg vrijgemaakt om de F1 en andere grote race-evenementen te kunnen organiseren.
  
  
• Om de Formule 1 mogelijk te maken mag er op drie UBO dagen zelfs 104 dB herrie geproduceerd worden.
  
  
• Door de komst van de F1 is op andere momenten in het jaar het aantal avond- races (19.00 – 23.00) op het circuit toegenomen om de ‘verloren dagen’ dat er geen gebruik gemaakt kan worden van het circuit te compenseren (vanwege de opbouw van het F1-circus). Alhoewel er hierdoor in deze periode geen herrie geproduceerd wordt, betekent dit op een groter aantal dagen wél langer herrie, omdat de baan ook na 19.00 gebruikt wordt (max. 50 dB toegestaan).
  
  
• Er wordt zelden gecontroleerd of gehandhaafd op tonaal geluid (irritant geluid wat zuivere tonen bevat, zoals fluiten, piepen, brommen en hierdoor als extra hinderlijk wordt waargenomen) omdat het omslachtig en ingewikkeld is. Als deze bijzondere geluiden voorkomen, dan geldt een toeslag van 5 dB op de gemeten (of berekende) geluidsbelasting. Als hierop gehandhaafd zou worden, dan zou het lawaaiprobleem (op niet-UBO dagen) al behoorlijk afnemen, omdat bij 5 dB minder het geluid afneemt tot iets meer dan een kwart van het volume. Tonaal geluid moet nu nog op gehoor vastgesteld worden door twee beëdigd controleurs. Echter: met moderne technieken zou er in principe elke dag prima real time gemeten, en dus gecontroleerd, kunnen worden.
  
  
• De Omgevingsdienst IJmond (ODIJ) ziet toe op handhaving van de geluidsregels. ODIJ is ook de instantie waar u een melding kunt doen bij geluidshinder van het circuit.
  
  
• ODIJ past een afrondingsmethode toe waardoor de geluidsbelasting aan de gevels woonhuizen is toegestaan tot 56,5 dB ipv 55 dB. Hoewel de 1,5 dB extra die zij op die manier toestaan heel goed waarneembaar is (3dB is al een signifi- cante toename van het geluid) beweren zij van niet.
  
  
• De Omgevingsdienst meet vrijwel nooit zelf, maar ontvangt incidenteel de rapporten van het circuit waar dagelijks gemeten wordt. De Omgevingsdienst handhaaft niet op basis van de ontvangen data, maar onderneemt pas actie bij klachten.
  
  
• In 2022 ontving ODIJ 1380 meldingen geluidsoverlast van het circuit; 562 klachten gingen over geluidshinder tijdens een UBO-dag.
  
  
• ODIJ is zeer moeilijk in beweging te krijgen om zijn handhavingstaak echt uit te voeren. Verzoeken om metingen uit te voeren worden afgewezen met een ‘Daar hebben we geen opdracht voor, het moet betaald worden’.
  
  
• De gemeenten waar de inwoners de meeste overlast ervaren van geluidshinder circuit (Bloemendaal, Haarlem en Heemstede) laten dit gebeuren en ondernemen hier geen actie tegen terwijl zij nota bene mede-opdrachtgever van ODIJ zijn.
  
  
• Er wonen zo’n 200.000 inwoners in de regio en dat aantal zal vooral in Haarlem fors stijgen. Er ligt nog een woningbouwopgave van 10000 woningen. Het aantal potentieel gehinderden zal in de nabije toekomst dus flink toenemen.
  
  
• Wanneer geluid te hard is of langdurig op ons inwerkt kan dat invloed hebben op onze gezondheid en ons welzijn. Geluid kan leiden tot hinder, slaapverstoring, verstoring van de dagelijkse activiteiten en stress. Deze effecten kunnen op hun beurt weer aanleiding geven tot een hogere bloeddruk en verhoogde niveaus van het stresshormoon cortisol, waardoor het risico op hart- en vaatziekten en psychische aandoeningen wordt verhoogd. Geluid kan echter ook direct resulteren in fysiologische reacties zoals een verhoogde bloeddruk. Ook kan geluid een negatieve invloed hebben op de leerprestaties van kinderen. (Bron: RIVM)
  

Overlast kunt u altijd melden. Doen! Melden heeft altijd zin.
Want klachten die niet gemeld worden, bestaan niet.